Σε πρόσφατη συνέντευξη, ο στενός συνεργάτης του Προέδρου Ερντογάν ανέφερε -μεταξύ άλλων- ως προς τα ελληνοτουρκικά και ειδικότερα τη νησιωτική γεωγραφία στο Αιγαίο: «Υπάρχουν, όμως, κάποια βάρη που μας έφερε η γεωγραφία και μας επέβαλε η ιστορία». Οι επιλογές των λέξεων δεν είναι τυχαίες και κάθε άλλο παρά εξαντλούνται στην προεκλογική ανάγκη συσπείρωσης των εθνικιστικών και συντηρητικών δυνάμεων του εκλογικού σώματος. Υπό την ομπρέλα μιας τοξικά διχασμένης κοινωνίας, που χαρακτηρίζεται από συγκρούσεις ταυτοτήτων και κοσμοαντιλήψεων, ο εθνικισμός όχι μόνο δεν τη φθείρει αλλά αντίθετα την ενώνει. Είναι απολύτως ειλικρινής ο Ιμπραήμ Καλίν, διότι με σαφήνεια εστιάζει στο βασικό εμπόδιο και επίδικο της διαπραγμάτευσης. Εξαιτίας του οποίου η νέα Τουρκία αισθάνεται πιεσμένη και στριμωγμένη.
Δυστυχώς για την Ελλάδα, εκατό χρόνια μετά την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας, η έστω και κατά περιόδους ημιτελής υιοθέτηση και η εφαρμογή μιας πολιτικής εκδυτικισμού, με τη χρονοβόρα και απαιτητική πολιτισμική μετάβαση που απαιτούσε, εν πολλοίς απέτυχαν. Με αποτέλεσμα να εξακολουθούν να παραμένουν ανοικτοί οι λογαριασμοί της χώρας με το ιστορικό της παρελθόν, το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και τη Συνθήκη της Λωζάννης. Εξού και η επικέντρωσή της τα τελευταία χρόνια στη διόρθωση και αποκατάσταση της Ιστορίας. Ως απόγονος αυτοκρατορίας, η νεοοθωµανική Τουρκία «ασφυκτιά» από την αδικία στο παρελθόν. ?ιεκδικώντας, διά της προβολής ισχύος σε Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο, ζωτικό χώρο στο παρόν. Στον πυρήνα του DNA της το Αιγαίο παραµένει µια «δυτική λίµνη», που επιβλήθηκε ως συνθήκη από τις Μεγάλες Δυνάµεις της εποχής. Ως εκ τούτου, η Τουρκία σήμερα εξακολουθεί να αισθάνεται περικυκλωμένη.
Αυτή είναι η ταμπακιέρα των ελληνοτουρκικών σχέσεων και ο λόγος που έως την τακτική αναδίπλωση την επομένη του καταστροφικού σεισμού και της ανάγκης μιας à la carte επαναπροσέγγισης με τη Δύση, άρα και του σχετικού μορατόριουμ με τον υποτιθέμενο πολιορκητικό της κριό (βλ. Ελλάδα), η Τουρκία συντηρούσε -παρά το καθαρό και για την ίδια κόστος- έναν ευφάνταστο και άτοπο μεγαλοϊδεατισμό, που συνιστά κλασική περίπτωση ανορθολογικού αναθεωρητισμού. Αυτή είναι η αιτία που, παρά την ειλικρινή βούληση της Ελλάδας να επιλύσει το ζήτημα των θαλάσσιων ζωνών με μεθοδολογική αφετηρία το Δίκαιο της Θάλασσας και της σχετικής νομολογίας διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων, η Τουρκία θα εξακολουθήσει να διεκδικεί τον εμπλουτισμό του «καλαθιού» προς διαπραγμάτευση. Αν αρκεστεί στα ανωτέρω, εξαιτίας της νησιωτικής γεωγραφίας και παρά τους ωφέλιμους συμβιβασμούς που θα προκύψουν, είναι η μικρή χώρα που θα αποκτήσει τη μερίδα του λέοντος σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Συνιστώντας μη αποδεκτή συνθήκη για το μέγεθος και την ισχύ της νέας Τουρκίας. Εκείνης που προσλαμβάνει τη θέση και τον ρόλο της στο αναδιατασσόμενο διεθνές σύστημα ως κεντρική περιφερειακή δύναμη, που επιθυμεί να ασκεί διαπεριφερειακή επιρροή με τον ανάλογο ζωτικό χώρο. Σημ.: Aς μη λησμονούμε πως στο παρελθόν η ελληνική αδράνεια και η φοβική στάση, από κοινού με το θυμικό φορτίο που περιτυλίγει τα ελληνοτουρκικά, οδήγησαν σε εγκλωβισμό έως και παράλυση του πολιτικού συστήματος. Με τον παράγοντα χρόνο να κυλά στο πλαίσιο μιας εσφαλμένης θεώρησης πως τα έχουμε όλα και δεν θα απειληθεί το status quo. Ρίχνοντας επιπλέον νερό στον μύλο του τουρκικού μαξιμαλισμού και προκαλώντας κόστος.
Το ερώτημα, λοιπόν, επιστρέφει. Ποιος είναι ο στρατηγικός σχεδιασμός, ήτοι η μείξη σκέψης και δράσης κατά τον Μπρεζίνσκι, η εργαλειοθήκη πολιτικών και οι δικλείδες ασφαλείας -τόσο σε διμερές και περιφερειακό όσο και κυρίως σε ευρωατλαντικό επίπεδο- που θα πείσουν την Τουρκία να αλλάξει μυαλά επιλέγοντας τη λογική της καταλληλόλητας; Προλειαίνοντας το έδαφος για μια διαπραγμάτευση βιώσιμης ειρήνης. Προκειμένου, πέρα από την ανακύκλωση διαδικασιών «διαλόγου για τον διάλογο», να προκύψει όχι απλή εξομάλυνση των σχέσεων, αλλά ουσιώδης και διατηρήσιμη βελτίωση. Ετσι ώστε να απελευθερωθούν οι δυναμικές θετικού αθροίσματος στους τομείς της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας.
Στο ενδιάμεσο, η Ελλάδα θα συνεχίσει να πορεύεται με τη λογική της επακολούθησης και σημείο αναφοράς τον απαιτητικό αμυντικό ρεαλισμό. Εκείνον που ασφαλίζει την ενάρετη σύμπλεξη εσωτερικής και εξωτερικής τουρκικής εξισορρόπησης. Στο πλαίσιο ενός διεθνούς συστήματος σε μετάβαση (όπου, μεταξύ άλλων, δοκιμάζονται οι συλλογικές ικανότητες αντίδρασης εκ μέρους των ανεπτυγμένων δημοκρατιών και των πολιτικών τους συστημάτων), η κυβερνητική ευστάθεια κρίνεται επιβεβλημένη και αδιαπραγμάτευτη. Ούτως ώστε η Ελλάδα να παραμείνει: α) ενεργητική και διεκδικητική, β) οικονομικά εύρωστη και γ) αταλάντευτα αξιόπιστη. Στο πλαίσιο μιας αέναης διαπραγμάτευσης τόσο με τον εαυτό της όσο και με τους συμμάχους της. Μακριά από το γκέτο των περιορισμένων εθνικών αντιλήψεων, της μυγιάγγιχτης και εσωστρεφούς πάλαι ποτέ Ψωροκώσταινας. Απόρροια της επιστροφής της στον χάρτη και της προσφερόμενης ευκαιρίας να εισέλθει στο γεωπολιτικό παίγνιο της μεγαλύτερης εικόνας. Αυτή τη φορά με τις ευλογίες της Δύσης. Ως βασικός παράγοντας της περιφερειακής ισορροπίας δυνάμεων. Εξέλιξη που μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου συνιστά την ουσιαστικότερη αναβάθμιση της Ελλάδας. Εχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας. Αλίμονο αν παραμείνει ημιτελής.